Ngày 17-3-2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 259/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch chung đô thị Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá đến năm 2040 do Viện Quy hoạch Kiến trúc Thanh Hóa là đơn vị thực hiện thiết kế, tư vấn.
Theo nội dung được phê duyệt số 259/QĐ-TTg, phạm vi lập quy hoạch chung đô thị Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá đến năm 2040 gồm toàn bộ diện tích theo địa giới hành chính thành phố Thanh Hoá và huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hoá với tổng diện tích khoảng 22.821 ha.
Quy hoạch đặt ra mục tiêu nhằm xây dựng và phát triển thành phố Thanh Hoá trở thành địa phương dẫn đầu cả tỉnh trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; một trong những trung tâm lớn về thương mại, dịch vụ, công nghiệp công nghệ cao, văn hoá, khoa học, giáo dục – đào tạo, y tế, thể thao của vùng Nam đồng bằng Bắc bộ và Bắc Trung bộ; có kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng cao; chính trị – xã hội ổn định, quốc phòng – an ninh được đảm bảo, hướng tới thành phố thông minh, văn minh, hiện đại là một động lực quan trọng góp phần đưa tỉnh Thanh Hoá trở thành cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc.
Về tính chất, chức năng, đây là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Thanh Hóa, đô thị tỉnh lỵ với vai trò là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục, khoa học – kỹ thuật của tỉnh Thanh Hóa; Là một trong những trung tâm kinh tế – xã hội của vùng Bắc Trung bộ và vùng phía Nam Bắc bộ; là đầu mối giao lưu của tỉnh Thanh Hóa với cả nước và quốc tế; có vị trí quan trọng về quốc phòng – an ninh; Đô thị phát triển xanh, thông minh, hiện đại trên cơ sở khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế để phát triển mạnh dịch vụ và công nghiệp, nhất là dịch vụ chất lượng cao; phát triển du lịch văn hóa – lịch sử, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, phát huy bản sắc văn hóa Xứ Thanh.
Về quy mô đất xây dựng đô thị: Đất xây dựng đô thị hiện trạng khoảng 7.634ha, chiếm khoảng 34% tổng diện tích tự nhiên toàn đô thị. Đến năm 2030, đất xây dựng đô thị khoảng 11.181ha, chiếm khoảng 49% tổng diện tích tự nhiên toàn đô thị. Đến năm 2040, đất xây dựng đô thị khoảng 14.019ha, chiếm khoảng 61% tổng diện tích tự nhiên toàn đô thị.
Về quy hoạch sử dụng đất: Tổng diện tích tự nhiên khoảng 22.821ha. Dự kiến sử dụng đất của đô thị theo yêu câu phát triển đến năm 2040 như sau:
Đất xây dựng đô thị tăng khoảng 6.386ha (bình quân 114m2/người), đến năm 2040 đạt khoảng 14.019ha, chiếm 61% diện tích đất tự nhiên. Trong đó: Đất dân dụng tăng thêm khoảng 3.387ha (bình quân 60m2/người), đến năm 2040 đạt khoảng 7.983ha. Đất ngoài dân dụng khoảng 6.036ha, gồm: đất ở nông thôn: khoảng 1.155ha; đất sử dụng hỗn hợp khoảng 854ha; đất công nghiệp và kho tàng khoảng 942ha; đất trung tâm nghiên cứu và đào tạo khoảng 366ha; đất cơ quan, trụ sở khoảng 152ha; đất y tế khoảng 189ha; đất trung tâm thể dục thể thao khoảng 159ha; đất an ninh, quốc phòng khoảng 156ha; đất di tích, tôn giáo khoảng 106ha; đất nghĩa trang khoảng 139ha; đất giao thông đối ngoại khoảng 553ha. Đất khác khoảng 8.802ha, gồm: đất nông nghiệp khoảng 4.612ha; đất lâm nghiệp khoảng 422ha; đất mặt nước khoảng 2.038ha, đất dự trữ phát triển khoảng 953ha và các loại đất khác.
Về định hướng phát triển không gian: Phát triển không gian đô thị tập trung, lan tỏa kết nối với ý tưởng chủ đạo là: tựa núi (Ngàn Nưa) – bên sông (sông Mã) – hướng biển (vịnh Bắc Bộ), lấy dãy Ngàn Nưa làm chỗ dựa, phát triển đô thị hai bên bờ sông Mã, kết nối mạnh về phía Đông, hướng ra biển.
Phát triển đô thị Thanh Hóa theo mô hình “tập trung, đa tâm” điều chỉnh mô hình “vành đai – xuyên tâm” thành mô hình “vành đai mở kết hợp mạng lưới mềm”. Lấy trục Đại lộ Lê Lợi kéo dài làm trục trung tâm, lấy sông Mã làm trục cảnh quan của đô thị; tăng cường các dải đô thị song song với trục cảnh quan sông Mã; hình thành vành đai số 3 kết nối các dải đô thị. Lấy trung tâm đô thị hiện hữu làm hạt nhân, hình thành khung cấu trúc đô thị “03 trục phát triển – 06 trung tâm – 01 hành lang sinh thái tự nhiên ” như sau:
Các trục phát triển chính gồm 03 trục như sau: Trục truyền thống: Theo hướng Bắc – Nam dọc Quốc lộ 1A cũ, nối các khu vực phát triển truyền thống của đô thị gồm khu vực Hàm Rồng; khu vực Hạc Thành và khu vực cầu Quán Nam. Trục phát triển theo hướng Tây Bắc – Đông Nam: theo các trục đường QL45, QL47, Đại lộ Đông – Tây, Đại lộ Nam sông Mã, nối các khu vực phát triển đô thị hiện đại từ Nút giao đường bộ cao tốc Đông Xuân, qua Trung tâm hiện hữu của thành phố, kết nối với thành phố du lịch biển Sằm Sơn. Trục phát triển mới theo hướng Tây Nam – Đông Bắc: từ đường Trung tâm thành phố đi Cảng hàng không Thọ Xuân qua Đại lộ Lê Lợi, Đại lộ Nguyễn Hoàng đi biển Hải Tiến, kết nối các khu vực có vai trò động lực phát triển mới.
Có 6 trung tâm tích hợp gồm: Trung tâm hiện hữu: chức năng trọng tâm là trung tâm hành chính, chính trị của thành phố và của cả tỉnh Thanh Hóa. Trung tâm Hàm Rồng – Núi Đọ: chức năng trọng tâm là trung tâm du lịch, văn hóa lịch sử và cảnh quan sinh thái. Trung tâm Đông Nam: chức năng trọng tâm là trung tâm thể dục thể thao cấp tỉnh, trung tâm dịch vụ khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực và trung tâm đô thị mới theo hướng liên kết thành phố Thanh Hóa – thành phố Sầm Sơn. Trung tâm Đông Bắc: chức năng trọng tâm là dịch vụ thương mại khu vực Bắc sông Mã và trung tâm đô thị mới; liên kết thành phố Thanh Hóa với vùng đô thị hóa huyện Hoằng Hóa và vùng phía Bắc tỉnh Thanh Hóa. Trung tâm phía Tây: chức năng trọng tâm là công nghiệp, dịch vụ vận tải, logistics, dịch vụ đầu mối nông lâm sản; liên kết thành phố Thanh Hóa với các huyện Triệu Sơn, Thiệu Hóa và vùng phía Tây tỉnh Thanh Hóa. Trung tâm phía Tây Nam: chức năng trọng tâm là nông nghiệp đô thị và trung tâm dịch vụ y tế chất lượng cao; liên kết với các huyện Quảng Xương, Nông Cống và vùng phía Nam tỉnh Thanh Hóa.
Quy hoạch đưa ra các khu vực đô thị gắn với trung tâm hiện hữu; định hướng không gian xanh; định hướng phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội, kinh tế đô thị. Đây là cơ sở quan trọng để thành phố phát triển nhanh hơn, mạnh hơn, xứng đáng là đô thị tỉnh lỵ, trái tim của cả tỉnh trong giai đoạn phát triển mới.
